సింధు నదీ జలాల ఒప్పందాన్ని సమీక్షించాల్సిందిగా భారత ప్రభుత్వం పాకిస్థాన్ ప్రభుత్వానికి గట్టిగా నోటీసు పంపింది. ఈ ఒప్పందం చాలా పాతదని, మార్పులు కోరుకుంటున్నామని పాకిస్థాన్‌కు పంపిన నోటీసులో భారత్ పేర్కొంది. ఇరు దేశాల మధ్య నదీ జలాల పంపిణీకి సంబంధించి ఈ ఒప్పందం కుదిరింది. 1960లో ఈ ఒప్పందం కుదిరినప్పటి నుంచి ఇరు దేశాల పరిస్థితుల్లో చాలా మార్పులు వచ్చాయని, అందుకే ఈ ఒప్పందంలో కూడా మార్పులు అవసరమని భారత్ నోటీసులో వాదించింది. సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని సమీక్షించడానికి భారతదేశం ఆగస్టు 30న ఆర్టికల్ 12(3) ప్రకారం అధికారిక నోటీసును పంపింది. అయితే దీనిపై పాకిస్థాన్ నుంచి ఎలాంటి సమాధానం రాలేదు. నోటీసు పంపి దాదాపు రెండు వారాలు దాటింది. గత ఆరు దశాబ్దాల్లో భారతదేశ జనాభా పెరిగిందని, వ్యవసాయ అవసరాలు మారాయని, అందువల్ల పెరుగుతున్న నీటి అవసరాల దృష్ట్యా సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని సమీక్షించాలని భారతదేశం విశ్వసిస్తోంది.
READ MORE: US: డెల్టా ఎయిర్‌లైన్స్‌లో ‘ప్రెజర్ ఇష్యూ’.. ప్రయాణికుల చెవులు, ముక్కుల నుంచి రక్తస్రావం
ఇండస్ వాటర్ ట్రీటీ అంటే ఏమిటి?
నదీజలాల పంపిణీకి సంబంధించి భారత్, పాకిస్థాన్‌ల మధ్య కుదిరిన ఒప్పందం ఇది. ఈ ఒప్పందం 1960 సెప్టెంబర్ 19న కరాచీలో జరిగింది. ఈ ఒప్పందంపై అప్పటి భారత ప్రధాని పండిట్ జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, అప్పటి పాకిస్థాన్ అధ్యక్షుడు అయూబ్ ఖాన్ సంతకం చేశారు. ఆ తర్వాత ప్రపంచ బ్యాంకు ఈ ఒప్పందానికి మధ్యవర్తిత్వం వహించింది. ప్రపంచ బ్యాంకు, ఐక్యరాజ్యసమితి చొరవ తరువాత, రెండు దేశాల మధ్య నీటి భాగస్వామ్యంపై ఉద్రిక్తత తగ్గింది. 1969లో సంతకం చేసిన సింధు జల ఒప్పందం ప్రకారం.. తూర్పు భాగంలోని బియాస్, రావి, సట్లెజ్ అనే మూడు నదులపై భారతదేశానికి నియంత్రణ ఇవ్వబడింది. సింధు, చీనాబ్, జీలం నదులపై పాకిస్తాన్‌కు నియంత్రణ ఇవ్వబడింది. ఈ నదుల నీటి వినియోగానికి సంబంధించి ఇరు దేశాల మధ్య ఒప్పందం కుదిరింది. నీటి పరిమాణం నిర్ణయించబడింది.
READ MORE:US: డెల్టా ఎయిర్‌లైన్స్‌లో ‘ప్రెజర్ ఇష్యూ’.. ప్రయాణికుల చెవులు, ముక్కుల నుంచి రక్తస్రావం
స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుంచి వివాదం
సింధు నదిపై నాలుగు దేశాల మధ్య వివాదం నెలకొంది. 1947లో దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పటి నుంచి ఈ వివాదం కొనసాగుతోంది. ఈ నాలుగు దేశాలు- భారత్, పాకిస్థాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, చైనా. అయితే ఈ నది టిబెట్ నుండి ప్రవహిస్తుంది. ఈ నదికి సంబంధించి భారత్, పాకిస్థాన్‌ల మధ్య అనేక వివాదాలు ఉన్నాయి. పాకిస్థాన్‌కు గుణపాఠం చెప్పేందుకు 1948లోనే భారత్ నీటి సరఫరాను నిలిపివేసినప్పుడు పాకిస్థాన్ ఐక్యరాజ్యసమితికి విజ్ఞప్తి చేసింది. ఆ తర్వాత.. ఐక్యరాజ్యసమితి చొరవతో ప్రపంచ బ్యాంకు 1954లో ఈ ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకుంది. ఇది 1960లో మాత్రమే సంతకం చేయబడింది.
READ MORE: Asaduddin Owaisi: మోడీ, షాకి మాత్రమే ఇబ్బంది.. జమిలి ఎన్నికలపై స్పందించిన ఒవైసీ
శాశ్వత ఇండస్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు..
ఆ తర్వాత, నీటి భాగస్వామ్యంపై వివాదాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, ఐక్యరాజ్యసమితి శాశ్వత సింధు కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ ఒప్పందం ప్రకారం, భారతదేశం ఈ నదిలో 20 శాతం నీటిని దేశీయ అవసరాలకు ఉపయోగించుకోవచ్చు. పాకిస్థాన్ 80 శాతం నీటిని ఉపయోగించుకోవచ్చు. కానీ తరువాత, రెండు దేశాలు దాని ఉపయోగంలో ఆక్రమణలు, నిబంధనలను ఉల్లంఘించాయని పరస్పరం ఆరోపణలు చేసుకున్నాయి. 2020లో సింధు జలాల ఒప్పందం 60వ వార్షికోత్సవం జరుపుకుంది. కోవిడ్ కారణంగా, భారతదేశం మార్చిలో వర్చువల్ సమావేశానికి పట్టుబట్టింది. అయితే పాకిస్తాన్ రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాన్ని కోరింది.