Budget 2024 : ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి బడ్జెట్‌ను నేడు లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టనున్నారు. సార్వత్రిక ఎన్నికల తర్వాత రానున్న ఈ బడ్జెట్‌పై యావత్ దేశం దృష్టి సారిస్తోంది. ప్రజలు బడ్జెట్ గురించి చర్చించుకుంటున్నారు. ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టే బడ్జెట్‌లో మీ కోసం ఏముందో తెలుసుకునే ముందు, అసలు బడ్జెట్‌లో డబ్బు ఎక్కడ నుండి వస్తుంది.. ఎలా ఖర్చు అవుతుందో తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ ఏడాది ఫిబ్రవరి 1న మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. దాని ఆధారంగా, బడ్జెట్‌లో రూపాయి ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది.. ఎక్కడ ఖర్చు చేయబడుతుందో అర్థం చేసుకుందాం?
రూపాయి ఎక్కడి నుంచి వచ్చిందంటే ?
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరిలో రూ.47.66 లక్షల కోట్ల బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. ఈ బడ్జెట్ ను ప్రాతిపదికగా పరిశీలిస్తే బడ్జెట్ లోని ప్రతి రూపాయి ఏ వస్తువు నుంచి ఎంత వచ్చిందో, ఎక్కడికి వెళ్లిందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. గత బడ్జెట్‌లో ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన దాని ప్రకారం.. బడ్జెట్‌లోని ప్రతి రూపాయిలో 28 పైసలు రుణాలు, ఇతరత్రాల ద్వారా సేకరించబడింది. రుణాల తర్వాత ప్రభుత్వ ఖాతాలో అత్యధిక మొత్తం ఆదాయపు పన్ను ద్వారానే వసూలైంది. ఈ అంశం నుంచి ప్రతి రూపాయిలో 19 పైసలు ప్రభుత్వ ఖాతాలోకి చేరాయి. ఆ తర్వాత వస్తు సేవల పన్ను, ఇతర పన్నుల వసూళ్ల ద్వారా 18 పైసలకు పైగా ఆదాయం వచ్చింది. కంపెనీలు లేదా కార్పొరేషన్ పన్నుల ద్వారా ప్రభుత్వం తన ఖాతాలోకి వచ్చే ప్రతి రూపాయికి 17 పైసలు వసూలు చేసింది. ప్రభుత్వం పన్నేతర ఆదాయం ద్వారా ఒక రూపాయి ఏడు పైసలు సేకరించింది. అదే సమయంలో యూనియన్ ఎక్సైజ్ డ్యూటీల నుంచి ఐదు పైసలు, కస్టమ్స్ వసూళ్ల నుంచి నాలుగు పైసలు ప్రభుత్వ ఖాతాలోకి వచ్చాయి. ప్రభుత్వం ప్రతి రూపాయిలో ఒక పైసాను రుణేతర ఆదాయాల ద్వారా సంపాదించింది.
Read Also:Tirumala: టీటీడీకి సరఫరా చేస్తున్న నెయ్యిలో నాణ్యతా లోపాలు.. బ్లాక్‌లిస్ట్‌లోకి సరఫరాదారు!
ఎక్కడ, ఎంత ఖర్చు చేస్తుందంటే ?
గత బడ్జెట్ డేటా ప్రకారం, ప్రభుత్వానికి వచ్చే ప్రతి రూపాయిలో, 20 పైసలు రుణాల చెల్లింపుకు (వడ్డీ చెల్లింపులు) వెళ్తుంది. తదుపరి 20 పైసలు పన్నులు, సుంకాలలో రాష్ట్రాల వాటాకు వెళతాయి. ప్రభుత్వం పొందే ప్రతి రూపాయిలో 16 పైసలు కేంద్ర పథకాలపై (కేంద్ర రంగ పథకాలు, రక్షణ, ఆర్థిక సహాయం మినహా) ఖర్చు చేస్తుంది. రాష్ట్రాలలో కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాలకు ఎనిమిది పైసలు ఖర్చు చేస్తారు. రక్షణ కోసం ఎనిమిది పైసలు ఖర్చు చేస్తారు. ఫైనాన్స్ కమిషన్, ఇతర బదిలీ అంశాలకు (కేంద్ర రంగ పథకాలు) కేవలం ఎనిమిది పైసలు మాత్రమే ఖర్చు చేస్తారు. ప్రభుత్వం సబ్సిడీపై 6 పైసలు ఖర్చు చేస్తుంది. ఒక రూపాయిలో నాలుగు శాతం ప్రభుత్వం పింఛన్ల కోసం ఖర్చు చేస్తుంది. ప్రభుత్వ ఆదాయంలో ప్రతి రూపాయిలో తొమ్మిది పైసలు ఇతర వస్తువులకు (ఇతర వ్యయం) ఖర్చు చేస్తారు.
గత బడ్జెట్‌లో ఏ మంత్రిత్వ శాఖకు ఎంత మొత్తం ఇచ్చారో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
మంత్రిత్వ శాఖ మొత్తం లక్ష కోట్ల రూపాయలు
రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ 6.2
రోడ్లు, హైవేలు, రవాణా 2.78
రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ 2.55
వినియోగదారుల వ్యవహారాలు 2.13
హోం మంత్రిత్వ శాఖ 2.03
గ్రామీణాభివృద్ధి 1.77
రసాయనాలు, ఎరువులు 1.68
కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖ 1.37
వ్యవసాయం, రైతుల సంక్షేమం 1.27
Read Also:Budget 2024 : రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లకు లక్షల కోట్ల షేర్లు.. బడ్జెట్‌కు ముందు సర్వేలో వెల్లడి