ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుపతి శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం లడ్డూ ప్రసాదం కల్తీకి సంబంధించి ప్రస్తుతం వార్తల్లో నిలుస్తోంది. రాష్ట్రంలోని సీఎం చంద్ర బాబు నాయుడు.. గతంలో జగన్ మోహన్ రెడ్డి నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వ హయాంలో ఆలయ ప్రసాదాలలో కల్తీ జరిగిందని ఆరోపించారు. ఇదిలా ఉండగా.. తిరుపతి బాలాజీ దేవాలయం ప్రపంచంలోనే అత్యంత ధనిక దేవాలయంగా పరిగణించబడుతుంది. గతేడాది ఈ ఆలయానికి భక్తులు భారీగా విరాళాలు అందించారు. 2023 సంవత్సరంలో.. ఈ ఆలయానికి 1,031 కిలోల బంగారం కానుకగా వచ్చింది. దీని విలువ సుమారు రూ. 773 కోట్లు. తిరుపతి ట్రస్టు వద్ద మొత్తం 11,329 కిలోల బంగారం ఉంది. దీని విలువ దాదాపు రూ.8,496 కోట్లు. ఈ ఆలయం వల్ల ప్రభుత్వానికి ఎలాంటి ప్రయోజనం కలుగుతుందో తెలుసుకుందాం.
రూ.13,287 కోట్ల ఎఫ్‌డీలు..
తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం నిర్వహించే ట్రస్ట్ గోల్డ్ మానిటైజేషన్ పథకం కింద వివిధ బ్యాంకుల్లో బంగారాన్ని డిపాజిట్ చేసింది. తిరుపతి భక్తులు నగదు, బంగారం కానుకగా ఇచ్చేందుకు ఇష్టపడుతున్నారు. ఆలయానికి సంబంధించిన వివిధ ట్రస్టులు రూ.13,287 కోట్లను బ్యాంకుల్లో ఎఫ్‌డీలుగా జమ చేశాయి. వీటికి ఏటా రూ.1,600 కోట్ల వడ్డీ వస్తుంది. మీడియా నివేదికల ప్రకారం.. తిరుపతి ట్రస్ట్ ఏప్రిల్ 2024 నాటికి రికార్డు స్థాయిలో రూ.18,817 కోట్ల నగదు నిల్వను కలిగి ఉంది. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం ఈ ఏడాది రూ.1,161 కోట్ల ఎఫ్‌డీ చేసింది. ఇది గత 12 ఏళ్లలో అత్యధికం.
5,000 కోట్లకు పైగా బడ్జెట్..
గణాంకాల ప్రకారం.. గత 12 ఏళ్లలో కేవలం మూడు సార్లు మాత్రమే ట్రస్ట్ చేసిన ఎఫ్‌డీ మొత్తం రూ.500 కోట్ల కంటే తక్కువ. 2021, 2022 సంవత్సరాల్లో కరోనా మహమ్మారి కారణంగా ఆలయ ఆదాయాలు దెబ్బతిన్నాయి. 2024-25 సంవత్సరానికి రూ. 5,141.74 కోట్ల బడ్జెట్‌ను ట్రస్ట్ ఆమోదించింది. ట్రస్ట్ బడ్జెట్ రూ.5,000 కోట్లు దాటడం ఇదే తొలిసారి. ప్రసాదాల విక్రయం ద్వారా ట్రస్టుకు రూ.600 కోట్ల ఆదాయం వస్తుందని అంచనా. అదేవిధంగా దర్శన టిక్కెట్ల ద్వారా రూ.338 కోట్లు, ఉద్యోగులకు ఇచ్చే రుణాలు, అడ్వాన్సుల ద్వారా రూ.246.39 కోట్లు అంచనా వేస్తున్నారు.
ఆర్జిత సేవా టిక్కెట్ల ద్వారా రూ.150 కోట్లు..
ట్రస్టుకు ఇతర మూలధన రశీదుల ద్వారా రూ.129 కోట్లు, ఆర్జిత సేవా టిక్కెట్ల ద్వారా రూ.150 కోట్లు, కల్యాణకట్ట రసీదుల ద్వారా రూ.151.5 కోట్లు, కల్యాణ మండపం రసీదుల ద్వారా రూ.147 కోట్లు లభిస్తాయని అంచనా. ఇది కాకుండా ట్రస్ట్ రసీదు ద్వారా రూ.85 కోట్లు, అద్దె, విద్యుత్, ఇతర రశీదుల రూపంలో రూ.60 కోట్లు అందుతాయి. టోల్ ఫీజు వసూళ్లుగా రూ.74.5 కోట్లు, పబ్లికేషన్ రశీదుగా రూ.35.25 కోట్లు రావాల్సి ఉంది. రూ.1,611 కోట్లను ఆఫర్‌గా పొందే అవకాశం ఉంది.
ప్రభుత్వానికి ఎంత లాభం?
ట్రస్ట్ 1,733 కోట్ల రూపాయలను హెచ్‌ఆర్ చెల్లింపులుగా ఖర్చు చేస్తుంది. ఇది మొత్తం సంవత్సరం హుండీ కలెక్షన్ కంటే 122 కోట్లు ఎక్కువ. అదేవిధంగా, ట్రస్ట్ మెటీరియల్ కొనుగోలుపై రూ.751 కోట్లు మరియు కార్పస్, ఇతర పెట్టుబడులపై రూ.750 కోట్లు ఖర్చు చేస్తుంది. ఇంజినీరింగ్ పనులకు రూ.350 కోట్లు, శ్రీనివాస్ సేతు పనులకు రూ.53 కోట్లు కేటాయించారు. స్విమ్స్ ఆసుపత్రిలో ఇంజినీరింగ్ పనులకు రూ.60 కోట్లు ఖర్చు చేయగా, ఆసుపత్రికి రూ.80 కోట్లు గ్రాంట్ ఇస్తారు. ఇంజినీరింగ్ మెయింటెనెన్స్ పనులకు రూ.190 కోట్లు, ఫెసిలిటీ మేనేజ్ మెంట్ సేవలకు రూ.80 కోట్లు వినియోగిస్తారు. బడ్జెట్ ప్రకారం టీటీడీ వివిధ సంస్థలకు రూ.113.5 కోట్లు గ్రాంటుగా ఇస్తుంది. హిందూ ధర్మ ప్రచార పరిషత్‌కు రూ.108.5 కోట్లు. రుణాలు, ఎండోమెంట్‌లకు రూ.166.63 కోట్లు ఖర్చు అవుతుంది. పెన్షన్, ఈహెచ్‌ఎస్ ఫండ్ కంట్రిబ్యూషన్ కోసం రూ.100 కోట్లు, ఎలక్ట్రికల్ ఛార్జీల కోసం రూ.62 కోట్లు ఇవ్వనున్నారు. ప్రచురణలు, ప్రకటనల కోసం రూ.10 కోట్లు వెచ్చించనున్నారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి టీటీడీ రూ.50 కోట్లు విరాళంగా ఇవ్వనుంది. ఇది ట్రస్ట్ మొత్తం బడ్జెట్‌లో ఇది ఒక శాతం.