51 Shakti Peethas: పురాణాల ప్రకారం శివుని మొదటి భార్య మాతా సతి తండ్రి అయిన దక్ష్ ప్రజాపతి ఒకసారి కంఖాల్ (హరిద్వార్)లో మహాయజ్ఞం చేస్తున్నాడు. ఆ మహాయజ్ఞానికి బ్రహ్మ, విష్ణు, ఇంద్రుడు, ఇంకా దేవతలను ఆహ్వానించారు. కానీ, దక్ష ప్రజాపతి తన కుమార్తె మాత సతీ భర్త అయిన శంకరుని పట్ల అసంతృప్తితో వారిని ఆహ్వానించలేదు. యాగ స్థలంలో శివుడిని పిలవకపోవడానికి గల కారణాన్ని తల్లి సతీ తన తండ్రిని అడిగినప్పుడు, దక్ష్ ప్రజాపతి శంకరుడిని దుర్భాషలాడాడు. భర్త చేసిన ఈ అవమానానికి కోపోద్రిక్తుడైన సతీదేవి అదే యాగశాలలో ప్రాణత్యాగం చేసింది. ఈ విషయం తెలుసుకున్న శివుడికి కోపం వచ్చి మూడో కన్ను తెరిచి సతీదేవి దేహాన్ని ఎత్తుకుని తాండవం చేయడం ప్రారంభించాడు. శివుని ఆగ్రహానికి గురై, భూమిపై విపత్తు ముప్పు పెరగడం ప్రారంభించింది. దానిని ఆపడానికి విష్ణువు తన సుదర్శన చక్రంతో సతీదేవి శరీరాన్ని విచ్ఛిన్నం చేశాడు. దీని తరువాత సతీదేవి శరీర భాగాలు భూమిపై ఎక్కడ పడితే అక్కడ శక్తిపీఠం స్థాపించబడింది. అటువంటి శక్తిపీఠాలు మొత్తం 51 నిర్మించబడ్డాయి. మరి అవి ఏవో చూద్దాం..
మాతా సతి 51 శక్తిపీఠాల పేర్లు:
దేవి బహుళ – ఒక చిహ్నం సతీ తల్లి ఎడమ చేయి పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బర్ధమాన్ జిల్లాలో అజేయ నదికి సమీపంలో పడింది, అక్కడ ఆమెను దేవి బహులాగా పూజిస్తారు.
మంగళ్ చంద్రిక- మాత కుడి మణికట్టు పడిపోయింది. పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని వర్ధమాన్ జిల్లాలోని ఉజ్జనిలో అమ్మవారి మంగళ చంద్రిక రూపం ఇక్కడ ఉంది.
భ్రమరీ దేవి- మత విశ్వాసాల ప్రకారం, మాత యొక్క ఎడమ పాదం పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని జల్పైగురిలో పడిపోయింది, ఇక్కడ మా సతీ యొక్క భ్రమరీ రూపాన్ని పూజిస్తారు.
జుగాద్య- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని వర్ధమాన్ జిల్లాలో మాతా సతి కుడి పాదం బొటనవేలు పడింది. సతీ మాత ఇక్కడ జుగాది రూపంలో ఉంటుంది.
మాతా కాళికా- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని కోల్‌కతాలోని కాళీఘాట్‌లో తల్లి ఎడమ పాదం బొటనవేలు పడింది. ఇక్కడ అమ్మను కాళికా అని పిలుస్తారు.
మహిషమర్దిని- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బీర్భూమ్ జిల్లాలో తల్లి సతీ పిండం కూడా పడింది. అందుకే అమ్మవారిని ఇక్కడ మహిషమర్దిని అని కూడా అంటారు.
దేవగర్భ- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బీర్భూమ్ జిల్లాలో మాతా సతీదేవి అస్థికలు పడిపోయాయి. ఇక్కడ అమ్మవారిని దేవగర్భ అంటారు.
దేవి కపాలిని- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని తూర్పు మేదినీపూర్ జిల్లాలో సతీ తల్లి ఎడమ మడమ పడిపోయింది. ఇక్కడ అమ్మవారి కపాలిని రూపాన్ని పూజిస్తారు.
ఫూల్రా- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బీర్భూమ్ జిల్లాలో తల్లి సతీ పెదవులు కూడా కనుగొనబడ్డాయి. ఈ ప్రదేశంలో మాతా సతీదేవిని ఫుల్రా రూపంలో పూజిస్తారు.
అవంతి- మధ్యప్రదేశ్‌లోని ఉజ్జయినిలో క్షిప్రా నది ఒడ్డున మాతా సతి పై పెదవి పడింది. ఇక్కడ ఆమెను అవంతి అంటారు.
పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బీర్‌భూమ్‌లో నందిని- నందిని మాతా సతి రూపాన్ని పూజిస్తారు. సతీదేవి హారము ఇక్కడ పడిందని కూడా చెబుతారు.
దేవి కుమారి- పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని రత్నాకర్ నది దగ్గర మాతా సతి కుడి భుజం పడిపోయింది, అక్కడ ఆమెను దేవి కుమారి అని పిలుస్తారు.
ఉమా దేవత – సతీ తల్లి ఎడమ (భుజం) భుజం భారతదేశం-నేపాల్ సరిహద్దులో పడింది. మాత ఉమ కూర్చున్న చోట.
పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని బీర్భూమ్ జిల్లాలో కాళికా దేవి- మాతా సతీదేవి కాలు ఎముక పడిపోయింది. ఇక్కడ ఆమెను కాళికా దేవి పేరుతో పూజిస్తారు.
విమలా జీ- బంగ్లాదేశ్‌లోని ముర్షిదాబాద్ జిల్లాలో మాతా సతీదేవిని విమల పేరుతో పూజిస్తారు, అక్కడ ఆమె నుదిటి నుండి కిరీటం పడిపోయింది.
బంగ్లాదేశ్‌లోని చిట్టగాంగ్ జిల్లాలోని చంద్రనాథ్ పర్వత శిఖరంపై మా భవాని- తల్లి కుడి చేయి పడింది. ఇక్కడ సతీదేవిని భవానీ అంటారు.
సునంద- బంగ్లాదేశ్‌లోని బరిసాల్‌లో మాతా సతి ముక్కు పడిపోయిందని నమ్ముతారు. ఇక్కడ అమ్మవారి బంగారు రూపం ఉంది.
దేవోత్సవ్- బంగ్లాదేశ్‌లోని జైంతియా పరగణాలో సతీ తల్లి ఎడమ తొడ పడింది, దీనిని దేవి జయంతి అని పిలుస్తారు.
మహాలక్ష్మి దేవి – బంగ్లాదేశ్‌లోని జైన్‌పూర్ గ్రామంలో, సతీ తల్లి యొక్క మృత దేహాన్ని శివుడు తీసుకువెళుతుండగా, సతీ తల్లి మెడ ఇక్కడ పడింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని మహాలక్ష్మి రూపంలో పూజిస్తారు.
యోగేశ్వరి- బంగ్లాదేశ్‌లోని ఖుల్నా జిల్లాలో సతీ తల్లి చేతులు మరియు కాళ్లు పడిపోయాయని నమ్ముతారు. ఇక్కడ ఆమెను యశోరేశ్వరి అంటారు.
సమర్పణ- బంగ్లాదేశ్‌లోని భవానీపూర్ గ్రామంలో మాతా సతి ఎడమ పాదం చీలమండ పడింది. ఎక్కడ నైవేద్యంగా పూజిస్తారు.
ఇంద్రాక్షి- శ్రీలంకలో, మాత యొక్క ఇంద్రాక్షి రూపాన్ని పూజిస్తారు, ఎందుకంటే మాత కుడి పాదం ఈ ప్రదేశంలో పడింది.
తల్లి లలిత- ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని అలహాబాద్‌లోని ప్రయాగ సంగమంలో సతీ తల్లి చేతి వేలు పడింది. ఇక్కడ సతీదేవిని లలిత రూపంలో పూజిస్తారు.
మాన్‌కర్ణి- ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని వారణాసిలో, తల్లి చెవిపోగులు పడిపోయినందున విశాలాక్షి లేదా మన్కర్ణి అనే పేరుతో పూజిస్తారు.
దేవి శివాని- ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని చిత్రకూట్ రామగిరిలో తల్లి సతీదేవి కుడి రొమ్ము పడిపోయిందని ఒక పురాణ కథనం. ఇక్కడ శివాని దేవి పేరు ఉంది.
చూడామణి – ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బృందావన్‌లో సతీ మాత జుట్టులో చూడామణి కనుగొనబడింది. సతీ తల్లిని ఉమ అని పిలుస్తారు.
శ్రావణి- సతీ తల్లి వెన్ను పడింది తమిళనాడులోని భద్రకాళి ఆలయంలో ఇక్కడ ఆమెను శ్రావణి అని పిలుస్తారు.
సావిత్రి- ఒక దేవత, హర్యానాలోని కురుక్షేత్రలో సతీ తల్లి మడమ పడింది. ఈ ప్రదేశంలో తల్లి సావిత్రి రూపం ఉంది.
గాయత్రీ దేవి- రాజస్థాన్‌లోని అజ్మీర్‌లో, ఆమె మణికట్టు పడిపోయిన గాయత్రీ పర్వతంపై తల్లి సతీదేవిని పూజిస్తారు.
మా కాళి- మధ్యప్రదేశ్‌లోని అమర్‌కంటక్‌లో మా సతి ఎడమ పిరుదు పడిపోయింది. ఇక్కడ కాళీ పూజ నిర్వహిస్తారు.
దేవి నర్మదా- మధ్యప్రదేశ్‌లోని అమర్‌కంటక్‌లో నర్మదా నది ఒడ్డున సతీ తల్లి కుడి పిరుదు పడింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని నర్మదా అని పిలుస్తారు.
దేవి నారాయణి- పురాణాల ప్రకారం, తమిళనాడులోని కన్యాకుమారి-తిరువంతపురం రహదారిపై సతీ తల్లి పై మోలార్ పడిపోయింది. ఇది అమ్మవారి నారాయణి రూపం.
వారాహి- ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని గోండాలో ఉన్న ఈ ఆలయంలో సతీదేవి దిగువ మోలార్ పడిపోయింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని వారాహి రూపంలో పూజిస్తారు.
శ్రీ సుందరి- ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కర్నూలులోని శ్రీశైలంలో సతీ మాత కుడి పాదం కాలు పడింది. ఇక్కడ ఆమె శ్రీ సుందరి అనే పేరుతో పూజించబడుతుంది.
చంద్రభాగ- శివుడు సతీదేవి మృత దేహాన్ని మోస్తూ ఉండగా, గుజరాత్‌లోని జునాగఢ్ జిల్లాలోని సోమనాథ్ ఆలయం సమీపంలో తల్లి కడుపు పడింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని చంద్రభాగ అంటారు.
భ్రమరీ దేవి – ఒక పురాణం ప్రకారం, మహారాష్ట్రలోని నాసిక్‌లోని గోదావరి లోయలో సతీ తల్లి గడ్డం పడిపోయింది. ఇక్కడి తల్లిని భ్రమరి అంటారు.
రాకిణీదేవి- సతీమాత చెంప ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కోటిలింగేశ్వరాలయంలో పడింది. రాకిణి మాతను ఎక్కడ పూజిస్తారు.
దేవి అంబి – రాజస్థాన్‌లోని భరత్‌పూర్‌లో సతీ తల్లి ఎడమ కాలి బొటనవేలు పడిపోయింది. ఇక్కడ సతీదేవిని అంబి అనే పేరుతో పూజిస్తారు.
మహాశిర – నేపాల్‌లోని పశుపతినాథ్ ఆలయానికి సమీపంలో ఉన్న గుజయేశ్వరి ఆలయంలో సతీమాత రెండు మోకాళ్లు పడ్డాయని నమ్ముతారు. ఈ ప్రదేశంలో మా మహాశిర రూపాన్ని పూజిస్తారు.
గండకీ చండీ- ముక్తినాథ్ ఆలయం నేపాల్‌లోని పోఖారాలో గండకి నది ఒడ్డున ఉంది. ఈ ప్రదేశంలో సతీ తల్లి తల పడిపోయిందని నమ్ముతారు. ఇక్కడ అమ్మవారిని గండకీ చండీగా పూజిస్తారు.
జయదుర్గ- కర్ణాటకలో ఉన్న ఈ ఆలయంలో సతీ మాత రెండు చెవులు పడ్డాయి. ఈ ప్రదేశాన్ని జయదుర్గ అంటారు.
కొట్టారి- హింగ్లాజ్ మాత యొక్క శక్తిపీఠ్ పాకిస్తాన్‌లోని బలూచిస్తాన్‌లోని లారీ తెహసిల్‌లో ఉంది. ఈ ప్రదేశంలో సతీ తల్లి తల పడిపోయిందని నమ్ముతారు. ఇక్కడ అమ్మను కొట్టి అని పిలుస్తారు.
మహిష్ మర్దిని- మాతా సతి నైనా దేవి ఆలయం హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోని బిలాస్‌పూర్‌లో ఉంది. సతీ మాత కన్నులు ఈ ప్రదేశంలో పడ్డాయని ప్రతీతి. ఈ ప్రదేశంలో అమ్మవారు మహిష మర్దిని రూపంలో పూజలందుకుంటారు.
అంబికా దేవి- సతీ మాత నాలుక హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోని కాంగ్రాలో పడిపోయింది. సతీదేవి యొక్క అంబికా రూపాన్ని ఇక్కడ పూజిస్తారు.
దేవి మహామాయ- కాశ్మీర్‌లోని పహల్గామ్‌లో ఉన్న అమర్‌నాథ్‌లో తల్లి సతీదేవి మెడ పడిపోయింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని మహామాయ అంటారు.
త్రిపురమాలిని- పంజాబ్‌లోని జలంధర్‌లో మాతా సతి కుడి రొమ్ము పడిపోయింది. ఇక్కడ అమ్మవారిని త్రిపురమాలినిగా పూజిస్తారు.
మాతా అంబాజీ- గుజరాత్‌లోని అంబాజీ ఆలయంలో సతీదేవి హృదయం పడిపోయింది. ఈ ప్రదేశంలో అమ్మవారిని అంబాజీ అని పిలుస్తారు.
తల్లి దాక్షాయణి- టిబెట్ సమీపంలోని కైలాస పర్వతంపై తల్లి సతీదేవి కుడి చేయి పడింది. ఇక్కడ సతీ మాత దాక్షాయణి రూపంలో పూజింపబడుతుంది.
విమలా దేవి- ఒరిస్సాలోని భువనేశ్వర్‌లో మాత సతీదేవి నాభి పడిపోయింది. ఈరోజు సతీదేవిని విమల రూపంలో పూజిస్తారు.
త్రిపుర సుందరి- త్రిపురలోని మాతాబర్హి శిఖరం ఉదయపూర్‌లో మాతా సతి కుడి పాదం పడిందని స్త్రీల నమ్మకం. ఇక్కడే అమ్మవారికి త్రిపుర సుందరి అనే పేరు వచ్చింది.
కామాఖ్యా దేవి- మాతా సతి యోని అస్సాంలోని గౌహతి ప్రదర్శనలో పడిపోయింది. కామాఖ్య దేవిని పూజించడానికి ఇక్కడ కామాఖ్య దేవాలయాన్ని నిర్మించారు.