Water Crisis: నేడు ప్రపంచ నీటి దినోత్సవం. భూమిపై నీటి సంక్షోభం నిరంతరం పెరుగుతోంది. భారత్‌తో సహా ప్రపంచంలోని అనేక దేశాలు దీని గుప్పిట్లో ఉన్నాయి. మన దేశంలో ఇటీవల బెంగళూరులో నీటి కోసం ఎంతటి యుద్ధాలు జరుగుతున్నాయో రోజూ వార్తల్లో వింటూనే ఉన్నాం. 3000కు పైగా బోర్లు ఎండిపోయాయి. వేలాది మంది ప్రజలు నీటి కోసం ఆరాటపడటం ప్రారంభించారు. పరిస్థితి పూర్తిగా దారుణంగా మారింది. ప్రజలకు నీరు చేరడం ఆగిపోయింది. దీంతో ట్యాంకర్ల యజమానులు రెట్టింపు డబ్బులు వసూలు చేయడం ప్రారంభించారు. బెంగళూరులో నీటి ఎద్దడి పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో రూ.500కి విక్రయించే ట్యాంకర్ల ధర రూ.2000కి చేరింది. అభివృద్ధిలో పెరుగుతున్న వేగం మధ్య, నీటి సంక్షోభం నిరంతరం తీవ్రమవుతుంది. నీరు లేకుండా ప్రజల జీవితం అర్థరహితం అవుతుంది. ‘నీరు జీవం’. నీరు లేని రేపటిని ఊహించలేము.
భారతదేశంలో నీటి వనరులు 4 శాతం మాత్రమే
ప్రపంచ నీటి దినోత్సవం (మార్చి 22) నాడు బెంగళూరు కాకుండా భారతదేశంలో మరో ఐదు నగరాలు భవిష్యత్తులో ‘బెంగళూరు’ వంటి పరిస్థితులను ఎదుర్కోగలవని భావిస్తున్నారు. అంటే ఈ నగరాల్లో కూడా నీటి కోసం ఆర్భాటం జరుగుతుందన్నమాట. ఈ ఐదు నగరాల్లో ఢిల్లీ, రాజస్థాన్‌లోని జైపూర్, పంజాబ్‌లోని భటిండా, ముంబై, చెన్నై ఉన్నాయి. నీటి సమస్య దేశవ్యాప్త సమస్య అని నిపుణులు అంటున్నారు. ప్రపంచ జనాభాలో భారతదేశంలో 18 శాతం మంది ఉన్నారు. అయితే నీటి వనరులలో 4 శాతం మాత్రమే.
40 శాతం భారతీయులకు నీటి కటకట
భారతదేశంలోని ప్రధాన నీటి రిజర్వాయర్ ఐదేళ్లలో మార్చిలో కనిష్ట స్థాయికి చేరుకుందని నిపుణులు తెలిపారు. నీతి ఆయోగ్ నివేదిక ప్రకారం, 2030 నాటికి 40 శాతం భారతీయులకు తాగునీరు అందుబాటులో ఉండదు. దాదాపు 600 మిలియన్ల భారతీయులు ఇప్పటికే తీవ్ర నీటి సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్నారు. భూగర్భ జలాల లభ్యత ఆందోళనకరంగా ఉన్న 21 నగరాలను నివేదిక పేర్కొంది. ఇందులో ఢిల్లీ, గురుగ్రామ్, గాంధీనగర్, జైపూర్, చెన్నై, హైదరాబాద్, ఆగ్రా, ఇండోర్, అమృత్‌సర్, వెల్లూరు, చెన్నై, లూథియానా ఉన్నాయి. నీటి సంరక్షణ నిపుణుడు దివాన్ సింగ్ ఆ ఐదు నగరాల జాబితాను రూపొందించారు. త్వరలో బెంగళూరు వంటి నీటి సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవచ్చు. ఈ ఐదు నగరాల్లో ఢిల్లీ, రాజస్థాన్‌లోని జైపూర్, పంజాబ్‌లోని భటిండా, ముంబై మరియు చెన్నై ఉన్నాయి.
* ఢిల్లీ: ఢిల్లీ జనాభా 2.4 కోట్లు. ఇక్కడ వర్షపాతం నిమిషానికి 600 మి.మీ, ఇది అవసరం కంటే చాలా తక్కువ. ఢిల్లీ తన నీటి అవసరాలలో 50 శాతం కోసం హర్యానా, ఉత్తరప్రదేశ్, పంజాబ్‌పై ఆధారపడి ఉంది. ఈ రాష్ట్రాలు నిరాకరిస్తే ఢిల్లీ విధ్వంసం అంచున ఉంటుంది.
* ముంబై: ముంబై సముద్ర తీరంలో ఉంది. ఇక్కడ భారీ వర్షాలు కురుస్తున్నాయి. ముంబై మంచి నీటి వనరులతో సమృద్ధిగా ఉంది కానీ వేగవంతమైన పట్టణీకరణ, జనాభా విస్ఫోటనం నేపథ్యంలో నీటి వనరుల నిర్వహణ సమర్థవంతంగా లేదు, అందువల్ల భవిష్యత్తులో ఇక్కడ నీటి కొరత ఏర్పడవచ్చు.
* జైపూర్: జైపూర్ తన నీటి అవసరాల కోసం బంగంగా నదిపై నిర్మించిన రామ్‌గఢ్ డ్యామ్‌పై ఆధారపడి ఉంది. దాని భూగర్భజలాలు పడిపోతున్నాయి. నగరం దాని పరిమిత వనరులలో జీవించవలసి ఉంటుంది, లేకపోతే ఇక్కడ కూడా నీటి సంక్షోభం ఉండవచ్చు.
* భటిండా: పంజాబ్‌లో ఐదు నదులు ఉన్నప్పటికీ, దాని వ్యవసాయ నీటి వినియోగం నీటి వనరుల కంటే చాలా ఎక్కువ. నీతి ఆయోగ్ నివేదిక ప్రకారం, పంజాబ్‌లోని చాలా నగరాలు నీటి సంక్షోభానికి గురయ్యే ప్రమాదం ఉంది.
* చెన్నై: తీర ప్రాంత నగరం చెన్నైలో 1400 మిల్లీమీటర్ల భారీ వర్షపాతం నమోదైంది, ఇది ఢిల్లీలో కురిసిన వర్షపాతం కంటే రెట్టింపు వర్షపాతం మరియు చాలా తక్కువ జనాభాను కలిగి ఉంది. అయినప్పటికీ శంకుస్థాపన మరియు నీటి వనరులు, భూగర్భజల మట్టాల నిర్వహణ లోపం కారణంగా నీటి సమస్యలను ఎదుర్కోవచ్చు.
వనరుల నిర్వహణ లోపాన్ని సరిదిద్దాలి
నీటి కొరత అనేది మానవ నిర్మిత విపత్తు, కాబట్టి వనరు తప్పు నిర్వహణను సరిదిద్దడం చాలా ముఖ్యం. నీరు ప్రతి చోట ఉన్న దానికంటే ఎక్కువ వినియోగం ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, ఇప్పటికే నీటి కొరత ఉన్న పొరుగు రాష్ట్రాల నుండి ఢిల్లీ నీటిని తీసుకుంటోంది. నగరంలో ఎక్కువ నీరు లేకపోయినా 1977 నుంచి ఢిల్లీ జల్ బోర్డు నిర్మాణాలకు అనుమతులు ఇస్తోందని సింగ్ తెలిపారు. బెంగళూరులో 14 వేలకు పైగా బోర్‌వెల్‌లు ఉన్నాయని, వాటిలో 6900 ఎండిపోయాయి. చాలాచోట్ల ఆక్రమణలకు గురికాగా వర్షాల్లేక ఎండిపోయాయి. బెంగళూరుకు 2,600 ఎంఎల్డీ నీరు అవసరం, ఇందులో 1470 ఎంఎల్డీ కావేరీ నది నుండి 650 ఎంఎల్డీ బోర్‌వెల్‌ల నుండి వస్తుంది.