2000Note: 2000 నోటు మార్పిడి ప్రారంభమై 2 వారాలు దాటింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఇప్పటి వరకు దాదాపు 50 శాతం 2000 నోట్లు బ్యాంకులకు చేరాయి. నోట్ల రద్దు ప్రక్రియ ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి ప్రజలు పెద్దఎత్తున నోట్లను బ్యాంకులకు తీసుకొచ్చి డిపాజిట్ చేయడం లేదా మార్చుకోవడం జరుగుతోంది. రూ.1.80 లక్షల కోట్ల 2000 నోట్లు తిరిగి బ్యాంకులకు వచ్చాయని రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నర్ శక్తికాంత దాస్ ఇటీవల చెప్పారు. ఇప్పుడు తిరిగి వచ్చిన ఈ నోట్లను బ్యాంక్ లేదా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ఏమి చేస్తుంది అనే ప్రశ్న తలెత్తుతుంది. ఆమె వాటిని స్క్రాప్‌లో విక్రయిస్తుందా లేదా వాటి నుండి కొత్త నోట్లు ముద్రించబడుతుందా? నిరుపయోగంగా మారిన నోట్లను RBI ఏం చేస్తుందో తెలుసుకుందాం…
Read Also:Fish Medicine: నేడే చేప మందు పంపిణీ.. ప్రారంభించిన మంత్రి తలసాని
నోట్లను ఆర్బీఐ ఏం చేస్తుంది?
బ్యాంకు మొదట పనికిరాని నోట్లను RBI ప్రాంతీయ కార్యాలయానికి పంపుతుంది. ఇక్కడ నుండి ఈ నోట్లను దుర్వినియోగం నుండి రక్షించడానికి కొన్నిసార్లు వాటిని కాల్చివేస్తారు. కొన్ని నోట్లు నకిలీ నోట్లా కాదా అని తనిఖీ చేస్తారు. ఇందుకోసం ప్రత్యేక యంత్రాలను వినియోగిస్తున్నారు. దీని తర్వాత యంత్రం ద్వారా నోట్లను ముక్కలుగా కట్ చేస్తారు. నోట్ల జీవితకాలం బాగుంటే వాటిని రీసైకిల్ చేసి కొత్త చలామణి నోట్లను తయారు చేస్తారు. చెడ్డ నోట్లను విచ్ఛిన్నం చేసిన తర్వాత వీటిని సేకరిస్తారు. అప్పుడు వాటి ద్వారా ఇటుకలు తయారు చేస్తారు. కార్డ్‌బోర్డ్‌ను తయారు చేయడానికి ఈ నోట్ల ముక్కలను ఫ్యాక్టరీలకు ఇస్తారు.
టన్నుకు రూ.200లెక్క 800 టన్నుల నోట్లు స్క్రాప్‌కు
2016లో డీమోనిటైజేషన్‌ జరిగినప్పుడు బ్యాంకులు పాత నోట్ల రద్దు కోసం ఆర్బీఐ కార్యాలయంలో నోట్లను డిపాజిట్ చేశాయి. ఆ తర్వాత నోట్ల వృథాను చెత్తకుప్పల చొప్పున ఫ్యాక్టరీలకు విక్రయించారు. అప్పట్లో దాదాపు 800 టన్నుల వ్యర్థాలు ఫ్యాక్టరీలకు వచ్చాయి. టన్నుకు రూ.200 చొప్పున కంపెనీ కొనుగోలు చేసింది. అంటే, ముద్రించని నోటు మొత్తాన్ని, దాని వ్యర్థాలను దాని కంటే తక్కువ రేటుకు ఫ్యాక్టరీలకు ఇస్తున్నారు.
Read Also:Love Came To Painful : ప్రేమ ముసుగులో హత్యలు.. శ్రద్ధ నుండి సరస్వతి హత్య వరకు
నోటు ముద్రణకు ఎంత ఖర్చవుతుంది?
2000 నోటు ముద్రణకు దాదాపు 4 రూపాయలు ఖర్చయ్యేది. 2000 నోట్ల చలామణిని ఆర్బీఐ నిలిపివేసింది. ఇప్పుడు వాటి ముద్రణలో డబ్బు ఖర్చు చేయడం లేదు. అదే రూ. 1 ధరతో రూ.500 నోటును ముద్రిస్తారు. అయితే నోట్ల చలామణి ఆగిపోయి బ్యాంకులకు చేరిన తర్వాత వాటి ధర తగ్గుతూ వస్తోంది. అప్పుడు వారి రీసైక్లింగ్ ప్రక్రియ మాత్రమే ఖర్చు చేయబడుతుంది.
