Chandrayaan-3: భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ ఇస్రో అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మకంగా చేపట్టిన చంద్రయాన్-3 మిషన్‌లో కీలక ఘట్టం చోటుచేసుకుంది. భూ కక్ష్య నుంచి చంద్రుడి కక్ష్యలోకి చంద్రయాన్-3 ప్రవేశించింది. ఈ మేరకు ఇస్రో కీలక ప్రకటన విడుదల చేసింది. ఇప్పటివరకు అంతరిక్ష నౌక జూలై 14న ప్రయోగించినప్పటి నుంచి చంద్రునిలో మూడింట రెండు వంతుల దూరాన్ని కవర్ చేసినట్లు ఇస్రో ప్రకటించింది. ఇస్రో ప్రకారం రాత్రి 7 గంటలకు చంద్రుని కక్ష్యలోకి ప్రవేశించింది. ప్రస్తుతం చంద్రయాన్ సరిగ్గా పనిచేస్తోందని ఇస్రో తెలిపింది. చంద్రయాన్ ఈరోజు లూనార్ ఆర్బిట్ ఇంజెక్షన్ (LOI) ద్వారా తన కక్ష్యను చంద్రుని కక్ష్యలోకి మార్చుకుంది. ఆగస్టు 6న అనగా 23 గంటల తర్వాత కక్ష్యను తగ్గించనున్నారు.
జూలై 14, 2023న సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ నుండి ఎల్‌వీఎం-3 రాకెట్‌లో ప్రయోగించిన చంద్రయాన్-3 భూమి, చంద్రుని మధ్య అంతరిక్షంలో మూడు లక్షల కిలోమీటర్లకు పైగా ప్రయాణించింది. అంతరిక్ష నౌక ఆగస్టు 1న భూమి చుట్టూ తన కక్ష్యలను పూర్తి చేసింది. చంద్రుని వైపు తన ట్రాన్స్-లూనార్ ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించింది. బెంగళూరులోని ఇస్రో టెలిమెట్రీ, ట్రాకింగ్‌, కమాండ్ నెట్‌వర్క్ (ISTRAC) ద్వారా దీనిని అమలు చేశారు. ఈ కీలకమైన ఆపరేషన్ వ్యోమనౌక వేగాన్ని తగ్గించి, చంద్రుని గురుత్వాకర్షణ క్షేత్రం దానిని స్థిరమైన చంద్ర కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టడానికి వీలు కల్పించింది. అంతరిక్ష నౌక ఇప్పుడు చంద్రుని చుట్టూ దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలో తిరుగుతుందని అంచనా వేయబడింది. తదుపరి రోజుల్లో దాని దూరాన్ని క్రమంగా తగ్గించడానికి ప్రణాళికాబద్ధమైన విన్యాసాలు ఉన్నాయి.
చంద్రుని కక్ష్యలోకి చంద్రయాన్-3 విజయవంతంగా ప్రవేశించడం వల్ల చంద్రుని ఉపరితలంపై అంతరిక్ష నౌకను ల్యాండ్ చేసిన అమెరికా, చైనా, రష్యాల తర్వాత నాలుగో దేశంగా అవతరించేందుకు భారతదేశం ఒక మెట్టు చేరువైంది.2019లో చంద్రయాన్-2 మిషన్ సమయంలో ఎదుర్కొన్న సవాళ్లను అనుసరించి, చంద్రుని ఉపరితలంపై సురక్షితమైన, మృదువైన ల్యాండింగ్ కోసం భారతదేశం సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించడం ఈ మిషన్ లక్ష్యం.మిషన్ తదుపరి దశలో ల్యాండర్ నుంచి ప్రొపల్షన్ మాడ్యూల్ వేరు చేయబడుతుంది. ఇది చంద్ర దక్షిణ ధ్రువం వైపు తన ప్రయాణాన్ని కొనసాగిస్తుంది. చంద్రుని ఉపరితలంపై సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్ ఆగస్టు 23 న షెడ్యూల్ చేయబడింది. చంద్రయాన్-3లో దాదాపు 3,900 కిలోగ్రాముల బరువున్న ల్యాండర్, రోవర్, ప్రొపల్షన్ మాడ్యూల్ ఉన్నాయి.ఆన్‌బోర్డ్‌లోని శాస్త్రీయ పరికరాలు చంద్రుని ఉపరితలాన్ని అధ్యయనం చేస్తాయి, సమీపంలోని ఉపరితల ప్లాస్మా సాంద్రత, ధ్రువ ప్రాంతానికి సమీపంలో ఉన్న చంద్ర ఉపరితలం యొక్క ఉష్ణ లక్షణాలు, ల్యాండింగ్ సైట్ చుట్టూ భూకంపం, చంద్రుని నేల మూలక కూర్పును కొలుస్తాయి. ఇస్రో సామాన్య ప్రజల కోసం లైవ్ ట్రాకర్ (చంద్రయాన్ 3 లైవ్ ట్రాకర్)ను కూడా ప్రారంభించింది. ఈ ట్రాకర్‌తో అంతరిక్షంలో అంతరిక్ష నౌక ఎక్కడ ఉందో తెలుసుకోవచ్చు
చంద్రయాన్ ఇప్పుడు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్న వైపు నుంచి.. నేటి నుంచి చంద్రుని చుట్టూ వ్యతిరేక దిశలో తిరుగుతుంది. వాహనం మొదట దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలో తిరుగుతుంది, ఆ తర్వాత 100 కి.మీ దూరం తర్వాత వృత్తాకార కక్ష్యలో తిరుగుతుంది. వాస్తవానికి చంద్రయాన్ చంద్రుడిని ఐదు రౌండ్లు చేస్తుంది. ప్రస్తుతం మొదటి సైకిల్‌లో 40 వేల కి.మీ.ల కక్ష్యలో ఈ వాహనాన్ని నెలకొల్పనుండగా.. ఆ తర్వాత ఆగస్టు 6న రెండో కక్ష్యలో 20 వేల కి.మీ.లో నెలకొల్పనున్నారు. ఆగస్టు 9న మూడో కక్ష్యలో చంద్రునికి 5 వేల కిలోమీటర్ల దూరంలో చంద్రయాన్-3ని ప్రవేశపెడతారు. దీని తరువాత,చంద్రయాన్ ఆగస్టు 14 న 1000 కిమీల నాల్గవ కక్ష్యలో ప్రవేశించనుంది. ఆగస్టు 16న 100 కిమీ చివరి కక్ష్యలో తిరుగుతుంది.
చంద్రయాన్-3 ప్రయోగం ఉద్దేశం
*చంద్రయాన్ చంద్రుని సమీప-ఉపరితల ప్లాస్మా (అయాన్ & ఎలక్ట్రాన్) సాంద్రతను కొలుస్తుంది.
*ఇది ధ్రువ ప్రాంతానికి సమీపంలో ఉన్న చంద్రుని ఉపరితలం ఉష్ణ లక్షణాలను కూడా కొలుస్తుంది.
*చంద్రయాన్-3 ల్యాండింగ్ సైట్ చుట్టూ ప్రాంతాలను అధ్యయనం చేస్తుంది.
*ఈ వాహనం చంద్రుని మట్టిని కూడా అధ్యయనం చేస్తుంది.
చంద్రయాన్ తర్వాత ఏం చేస్తుంది?
విక్రమ్, ల్యాండర్ ఆగస్టు 17న చంద్రుని చుట్టూ ప్రదక్షిణ చేసిన తర్వాత చంద్రయాన్ నుండి విడిపోతాయి. దీని తర్వాత ఆగస్టు 23న చంద్రయాన్ చంద్రుడిపై సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్ చేయనుంది.
ISRO tweets, “Chandrayaan-3 has been successfully inserted into the lunar orbit. A retro-burning at the Perilune was commanded from the Mission Operations Complex (MOX), ISTRAC, Bengaluru. The next operation – reduction of orbit – is scheduled for Aug 6, 2023, around 23:00 Hrs.… pic.twitter.com/qup163DuXW
— ANI (@ANI) August 5, 2023