ఇటీవల, కేరళలోని వయనాడ్ జిల్లాలో వేర్వేరు కొండచరియలు విరిగిపడిన సంఘటనలు తీవ్ర విధ్వంసం సృష్టించాయి. ఈ విపత్తు 300 మందికి పైగా ప్రాణాలు తీసింది. చాలా రోజుల పాటు శ్రమించిన తర్వాత.. ప్రభావిత ప్రాంతంలో సహాయక చర్యలు దాదాపు పూర్తయ్యాయి. విపత్తు జరిగిన 13 గంటల తర్వాత, ఎన్డీఆర్ఎఫ్, ఆర్మీ సిబ్బంది బృందం నదిని దాటి ముండక్కై చేరుకున్నారు. సహాయక చర్యలు ప్రారంభించి వందలాది మందిని కాపాడారు. 10 రోజుల పాటు అవిశ్రాంతమైన రెస్క్యూ ప్రయత్నాల జరిగాయి. ప్రస్తుతం ఇంకా సహాయక చర్యలు గురువారం (ఆగస్టు 8) పూర్తయ్యాయి. భారత సైన్యం యొక్క తిరువనంతపురం, కోజికోడ్, కన్నూర్ మరియు బెంగళూరు బెటాలియన్‌లకు చెందిన 500 మంది సిబ్బందిలో ఎక్కువ మంది తమ మిషన్‌ను పూర్తి చేశారు. ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ కూడా శనివారం బాధిత ప్రాంతాల్లో పర్యటిస్తున్నారు. వయనాడ్ ఘటనను జాతీయ విపత్తుగా ప్రకటించాలని గతంలో ప్రతిపక్ష నేత రాహుల్ గాంధీ డిమాండ్ చేశారు.
READ MORE: Vinesh Phogat: వినేశ్ ఫొగట్ అప్పీల్పై ఈరోజు రాత్రి తీర్పు..!
విపత్తుకు నిర్వచనం ఏమిటి?
నేషనల్ డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ అథారిటీ (NDMA) అనేది భారతదేశంలోని కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన ఏజెన్సీ. ఇది ప్రకృతి వైపరీత్యాలు లేదా మానవ నిర్మిత విపత్తుల ప్రతిస్పందనను సమన్వయం చేస్తుంది. దీనితో పాటు.. ఈ ఏజెన్సీ విపత్తులను ఎదుర్కోవటానికి సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే పనిని కూడా చేస్తుంది. విపత్తు నిర్వహణ చట్టం 2005 ప్రకారం ఇది పనిచేస్తుంది. ఎన్డీఎమ్ఏ ప్రకారం.. ‘విపత్తు అంటే ఏదైనా ప్రాంతంలో విధ్వంసం, ప్రమాదం, విపత్తు లేదా తీవ్రమైన సంఘటన. ఇది సహజమైన లేదా మానవ నిర్మిత కారణాల వల్ల లేదా ప్రమాదం లేదా నిర్లక్ష్యం వల్ల తలెత్తవచ్చు. ఈ విపత్తు భారీ ప్రాణనష్టం లేదా మానవ బాధలు లేదా ఆస్తి నాశనం లేదా పర్యావరణానికి నష్టం క్షీణతకు దారితీస్తుంది.
READ MORE: AP New Liquor Policy: అప్పటి నుంచి కొత్త లిక్కర్‌ పాలసీ.. ఇక, నాణ్యమైన మద్యం..
జాతీయ విపత్తు అంటే ఏమిటి?
ప్రస్తుతం దేశంలో ఏదైనా సంఘటనను జాతీయ విపత్తుగా ప్రకటించడానికి ఎగ్జిక్యూటివ్ లేదా చట్టపరమైన నిబంధనలు లేవు. 2013లో అప్పటి హోంశాఖ సహాయ మంత్రి ముళ్లపల్లి రామచంద్రన్‌ పార్లమెంటుకు ఇచ్చిన సమాధానంలో ‘ప్రకృతి విపత్తును జాతీయ విపత్తుగా ప్రకటించే నిబంధన లేదు’ అని చెప్పారు. అయితే ‘తీవ్ర స్వభావం’ కలిగిన విపత్తుల కోసం, జాతీయ విపత్తు ప్రతిస్పందన నిధి (NDRF) నుంచి అదనపు సహాయం కూడా అమలులో ఉంటుంది. 2013లోనే, కేదార్‌నాథ్ ఘటనను అరుదైన తీవ్రత కలిగిన విపత్తుగా పేర్కొన్నారు. గతంలో, 10వ ఆర్థిక సంఘం (1995–2000) ఒక ప్రతిపాదనను పరిశీలించింది. ఏదైనా ఒక ఘటన రాష్ట్ర జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు మందిని ప్రభావితం చేస్తే.. ‘అరుదైన తీవ్రత కలిగిన జాతీయ విపత్తు’ అని పిలుస్తారు. అరుదైన తీవ్రతతో కూడిన విపత్తుని కమిషన్ నిర్వచించలేదు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, అరుదైన తీవ్రత కలిగిన విపత్తును తప్పనిసరిగా కేసు వారీగా నిర్ణయించాలని ఫైనాన్స్ కమిషన్ చెప్పింది.
జాతీయ విపత్తుపై కేంద్ర వైఖరి?
వయనాడ్‌లో కొండచరియలు విరిగిపడటం వల్ల సంభవించిన విధ్వంసం తరువాత, దీనిని జాతీయ విపత్తుగా ప్రకటించాలని కాంగ్రెస్ డిమాండ్ చేస్తోంది. ఈ అంశంపై కేంద్ర మాజీ మంత్రి మురళీధరన్ మాట్లాడుతూ.. కేంద్ర ప్రభుత్వ మార్గదర్శకాల ప్రకారం జాతీయ విపత్తు అనే భావన లేదని స్పష్టం చేశారు. బాధిత రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు అవసరమైన అన్ని సహాయాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం అందిస్తుందని చెప్పారు. విపత్తు సంభవించిన వెంటనే జాతీయ విపత్తు సహాయ నిధి నుంచి మృతుల కుటుంబాలకు రూ.2 లక్షలు ఆర్థిక సాయం ప్రకటించారు. గాయపడిన వారి కుటుంబాలకు రూ.50 వేలు అందజేస్తామని ప్రధాని వెల్లడించారు.