డిజిటల్ వినోద రంగంలో విప్లవాత్మక మార్పులు వస్తున్న తరుణంలో, ఓటీటీ (OTT) కంటెంట్ నియంత్రణపై కేంద్ర ప్రభుత్వం కీలక స్పష్టతనిచ్చింది. సెన్సార్ బోర్డు (CBFC) పరిధిలోకి ఓటీటీలు రావని, వీటికి ప్రత్యేకమైన ‘త్రీ-టైర్’ (మూడంచెల) వ్యవస్థ అమల్లో ఉంటుందని కేంద్ర సమాచార, ప్రసార శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ ఎల్. మురుగన్ లోక్సభలో వెల్లడించారు.
సెన్సార్ బోర్డు వర్సెస్ ఐటీ రూల్స్: తేడా ఏంటి?
సాధారణంగా థియేటర్లలో విడుదలయ్యే సినిమాలకు సినీమాటోగ్రాఫ్ చట్టం, 1952 ప్రకారం సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్ (CBFC) ధృవీకరణ తప్పనిసరి. అయితే, ఓటీటీ కంటెంట్ విషయంలో ప్రభుత్వం భిన్నమైన పంథాను అనుసరిస్తోంది. ఓటీటీ ప్లాట్ఫారమ్లు సమాచార సాంకేతికత (ఐటీ) రూల్స్, 2021 (పార్ట్ III) పరిధిలోకి వస్తాయి. చట్టవిరుద్ధమైన కంటెంట్ను ప్రసారం చేయకుండా చూడటం, అలాగే వయస్సు ఆధారిత వర్గీకరణ (Age Classification) చేయడం ఓటీటీ సంస్థల ప్రాథమిక బాధ్యత.
త్రీ-టైర్ వ్యవస్థ: ఫిర్యాదుల పరిష్కారం ఎలా?
ప్రజా ఫిర్యాదులను పరిష్కరించడానికి మరియు కంటెంట్ నాణ్యతను పర్యవేక్షించడానికి ప్రభుత్వం త్రీ-టైర్ ఇన్స్టిట్యూషనల్ మెకానిజమ్ను ఏర్పాటు చేసింది.
లెవల్ I- ప్రచురణకర్తల స్వయం నియంత్రణ- ఇందుకోసం ప్రతి ఓటీటీ సంస్థ తమ వద్ద ఒక గ్రీవెన్స్ అధికారిని నియమించుకోవాలి. ప్రాథమికంగా వచ్చే ఫిర్యాదులను వీరే పరిష్కరిస్తారు.
లెవల్ II – సెల్ఫ్ రెగ్యులేటింగ్ బాడీస్ – ఓటీటీ ప్లాట్ఫారమ్లన్నీ కలిసి ఏర్పరుచుకున్న సెల్ఫ్ రెగ్యులేటింగ్ బాడీస్. ఇవి కంటెంట్ నిబంధనలను పర్యవేక్షిస్తాయి.
లెవల్ III – కేంద్ర ప్రభుత్వ పర్యవేక్షణ – పైన పేర్కొన్న రెండు స్థాయిల్లో ఫిర్యాదు పరిష్కారం కాకపోతే, కేంద్ర ప్రభుత్వం నేరుగా జోక్యం చేసుకుని పర్యవేక్షిస్తుంది. |
ఓటీటీ ప్లాట్ఫారమ్లకు సృజనాత్మక స్వేచ్ఛను ఇస్తూనే, సామాజిక బాధ్యతను గుర్తు చేయడమే ఈ ఐటీ రూల్స్ ముఖ్య ఉద్దేశ్యం. ఓటీటీ కంటెంట్పై ప్రజల నుంచి వచ్చే ఫిర్యాదులను ప్రభుత్వం వెంటనే ఆయా సంస్థల గ్రీవెన్స్ సెల్కు (స్థాయి-1) పంపిస్తుంది. అక్కడ తగిన చర్యలు తీసుకునేలా నిబంధనలు రూపొందించారు. కంటెంట్ ఎవరికి సరిపోతుందో (U, U/A 7+, 13+, 16+, లేదా A) స్పష్టంగా పేర్కొనడం ద్వారా తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలు ఏం చూడాలో నిర్ణయించుకునే వీలు కలుగుతుంది. లోక్సభలో డాక్టర్ ఎం.కె. విష్ణు ప్రసాద్ అడిగిన ప్రశ్నలకు సమాధానంగా కేంద్ర మంత్రి ఇచ్చిన ఈ వివరణతో, ఓటీటీ కంటెంట్ నియంత్రణలో ప్రభుత్వ పాత్ర మరియు పౌరుల ఫిర్యాదుల పరిష్కార మార్గంపై పూర్తి స్పష్టత వచ్చింది. డిజిటల్ మీడియా విచ్చలవిడిగా మారకుండా, అదే సమయంలో సృజనాత్మకత దెబ్బతినకుండా ఉండేలా ఈ సమతుల్యమైన వ్యవస్థను ప్రభుత్వం కొనసాగిస్తోంది.