Vermicompost : ఇప్పుడు భారతదేశంలో చదువుకున్న యువత ఆర్గానిక్ ఉత్పత్తులను వ్యాపారంగా చేసుకుని లక్షలు సంపాదిస్తున్నారు. కొంతకాలం క్రితం వరకు గ్రామాల్లోని రైతులు తమ పిల్లలను చదివిస్తే.. వారు బయటికి వెళ్లి మంచి ఉద్యోగాలు సంపాదించుకునేవారు. ఎందుకంటే వ్యవసాయం చేస్తూ కుటుంబాన్ని పోషించడం వారికి కష్టంగా ఉండేది. గత కొంత కాలం క్రితం వరకు ఇదే అంటున్న బీహార్ రైతు అఖిలేష్ తివారీ.. ఇప్పుడు ఉద్యోగం కంటే సేంద్రియ ఉత్పత్తులే మేలు అంటున్నారు. ఆరుబయట 9 గంటల షిఫ్టులో పని చేయకుండా కుటుంబ సమేతంగా స్వచ్ఛమైన గాలిలో ఇంట్లోనే ఆర్గానిక్ ఉత్పత్తులను వ్యాపారం చేసుకుంటే మంచిదంటున్నారు.
భారీ డిమాండ్
గత రెండేళ్లుగా ఆర్గానిక్ ఉత్పత్తులతో చిరు వ్యాపారం సాగిస్తున్నాడు. దీని డిమాండ్ కూడా వేగంగా పెరుగుతోందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. సేంద్రీయ ఎరువుల వ్యాపారం లాభదాయకంగా నిరూపితమైంది. సేంద్రీయ ఎరువుల అతిపెద్ద లక్షణం ఏమిటంటే.. దానిని సిద్ధం చేయడానికి పెద్ద మౌలిక సదుపాయాలు అవసరం లేదు. వాటిలో వర్మికల్చర్ కూడా ఒకటి. ఈ వ్యాపారం దేశంలో చాలా లాభదాయకంగా ఉంటుంది. ఇందులో వర్మీ కంపోస్టు వ్యాపారం మొదలు పెట్టి విక్రయించే వరకు మొత్తం ప్రక్రియను తెలుసుకుందాం. వానపామును రైతుల మిత్రుడు అని కూడా అంటారు. భూసారంతోపాటు నేలలోని భౌతిక, రసాయన, జీవ గుణాలను కూడా ఎక్కువ కాలం కాపాడేందుకు వానపాములు సహకరిస్తాయి. పూర్వం ఇవి మట్టిలో సమృద్ధిగా లభించేవి. ఇప్పుడు రసాయనిక ఎరువులు ఎక్కువగా వాడటం వల్ల భూమిలో వాటి సంఖ్య తగ్గిపోయింది. ప్రస్తుతం వానపాముల పెంపకాన్ని వర్మికల్చర్ అని, నియంత్రిత పరిస్థితుల్లో వానపాముల పెంపకం ద్వారా ఎరువులు తయారు చేసే విధానాన్ని వర్మికంపోస్టు అంటారు.
వర్మీ కంపోస్ట్ ప్రయోజనాలు
వానపాముల ఎరువు అన్ని అవసరమైన మొక్కల పోషకాలతో సమృద్ధిగా ఉంటుంది. మొక్కలకు మెరుగైన పెరుగుదలను అందిస్తుంది. కొత్త ఆకుల పెరుగుదలను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఉత్పత్తి నాణ్యత, షెల్ఫ్ జీవితాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. వర్మీ కంపోస్ట్ వేయడం సులభం, దీనికి దుర్వాసన ఉండదు. ఇది నేల డ్రైనేజీ సామర్థ్యాన్ని (నీటిని పట్టుకునే సామర్థ్యం) మెరుగుపరుస్తుంది. వర్మీ కంపోస్ట్ వాడకం నేల కోత నుండి రక్షించడంలో సాయపడుతుంది. వర్మీ కంపోస్ట్‌లో ఎన్పీకే నిష్పత్తి సాధారణ ఎరువు, వర్మి కంపోస్ట్ పోషకాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది. పొలం ఎరువుతో పోలిస్తే 5 రెట్లు ఎక్కువ నత్రజని, 8 రెట్లు ఎక్కువ భాస్వరం, 11 రెట్లు ఎక్కువ పొటాష్, 3 రెట్లు మెగ్నీషియం, అనేక ఇతర పోషకాలు ఉన్నందున మొక్క మంచి పెరుగుదలకు అవసరమైన అన్ని పోషకాలు ఇందులో ఉన్నాయి.
ఈ కంపోస్ట్‌ను సిద్ధం చేయడానికి, వ్యవసాయ పరిశ్రమల నుండి వచ్చే పంట అవశేషాలు, కలుపు మొక్కల నుండి వచ్చే వ్యర్థాలు, వ్యర్థ కూరగాయలు, హోటళ్ల నుండి పొందిన వ్యర్థాలు వంటి ఏ రకమైన బయోడిగ్రేడబుల్ వ్యర్థాలను ముడి పదార్థంగా ఉపయోగించవచ్చు. తయారీ కోసం, వ్యర్థాలను ఉంచడానికి సిమెంట్ బేస్ అవసరం. మట్టిని నీటితో విప్పుటకు పురుగులు చొప్పించబడతాయి. వానపాములకు ఐదు ముఖ్యమైన ప్రాథమిక అంశాలు అవసరం. ఆ ఐదు ప్రాథమిక అంశాలు పరుపు, ఆహార వనరు, బరువు ప్రకారం 50శాతం కంటే ఎక్కువ నీటిని కలిగి ఉండే తగినంత తేమ, తగినంత గాలిని అందించడం, తీవ్ర ఉష్ణోగ్రతలను నివారించడం, ఇది పురుగులకు హానికరం.
కీటకాల సామర్థ్యం
సాధారణంగా కనిపించే కీటకాల సామర్థ్యం అంతగా ఉండదు కాబట్టి అవి పెద్ద ఎత్తున కంపోస్ట్ తయారీకి తక్కువగా ఉపయోగించబడతాయి. అన్ని రకాల పురుగులలో, ఆఫ్రికన్ వానపాములు ఇతరుల కంటే ప్రాధాన్యతనిస్తాయి, ఎందుకంటే అవి తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ మొత్తంలో కంపోస్ట్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. కీటకాలను ఉపయోగించి కంపోస్ట్ సిద్ధం చేయడానికి తగినంత తేమ అవసరం, తద్వారా మెరుగైన కంపోస్ట్ కోసం సూక్ష్మజీవులు వేగంగా పెరుగుతాయి. రోజూ మిశ్రమం మీద నీరు పోయవలసిన అవసరం లేదు. కానీ, మిశ్రమం తేమ 60శాతం కంటే తక్కువ ఉండకుండా చూసుకోవాలి.
నిల్వను ఎలా సిద్ధం చేయాలి?
కంపోస్ట్ చేయడానికి ఎంత సమయం పడుతుందని చాలా మంది అడిగారు. ఈ కంపోస్టింగ్ ప్రక్రియను ప్రారంభించిన మూడు నుండి నాలుగు నెలల తర్వాత కంపోస్టింగ్ బిన్ నుండి పూర్తయిన కంపోస్ట్‌ను సేకరించవచ్చు. కంపోస్ట్ 40శాతం తేమతో కూడిన చీకటి, చల్లని ప్రదేశంలో నిల్వ చేయాలి. సూర్యరశ్మి నుండి ఆ ఎరువును రక్షించాలి.ఎందుకంటే ఇది పేడ తేమను తగ్గిస్తుంది అలాగే పోషకాలను కోల్పోతుంది. తయారుచేసిన కంపోస్ట్ తేమ స్థాయిని నిర్వహించడానికి జాగ్రత్త తీసుకోవాలి.